XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
... eta izendatu gabeak... sobera, menturaz; egia ere maitasuna eta maitariak zenbaitetan irrigarri direla, Oihenarten ironia iratzarri, gauzak erranak
Errex da ikustea alde batetik Etxepareren anderen izengabetasuna bertzetik aitzinean erran den zerrenda: Garaztarraren
Mintzo dira zenbait aldiz aski azkar,
Badira gazteak (Gazte çoroa nyçan arren
XII), eta ezkonduak, bederen anderetan.
Anderen aldetik, maitaria beti (salbu VIII-garrenean)
Izenen ezberdintasunarekin, badira bertzeak: ilen edo larruko kolorean (beltxaran, xuri, ile urreztatu), eta oraino gizarteko mailetan, edo auzotasunak onhartzen duen elhe ausartean.
Hemen zenbait aldiz
Etxeparerekin bezala,
Karbariak elgarri
Maitasun
Bere buruaren goititze bat sendi daiteke
Har nenzan zerbitzari
Ordûan pausu nuque
Eta nihaur neduque,
Handiago baninz ezi Baroian, Cont', edo Duke
Joana Erdoikoarekin ezkonduz Oihenartek bazakien jauzi eginen zuela Xuberoko sortzezko burgesia ttipitik, Baxe-Nabarrako nobleziara; eta huna hemen zeiharka erranik olerkian
Olerki eta neurtitz jokoak lekua utz baitezake ere egiazko sendimenduari.
Hasteko Oihenarten maitalek erakusten dute elgarren artean, eta sendimenduetan, Etxeparerenek baino ezberdintasun gehigo.
Alde hortatik ohargarri da VIII-garren olerkia: hemen olerkariak elhea eman du andere bati, hau da mintzo buruan buru (erran da Oihenarten maitasunezko olerki bakotxa bakarrizketa dela), oihuz erakusten duela maitasun trabatu bat (
), eta goratik galdatzen maitasunaren libertatea, gizartearen eta, gehiago dena, aitamen kontra (izendatu gabe: Nihauren azkazi hurrenac...
):
Higu ditu borxa-legeac,
Eta haren resuman libertatea,
Da gobernari...
Ez ote da jadanik hemen karbari gaztek (XX-VI) erakutsiko duten hogengabetasun hartaric?
Etzen gauza arrotza XVII-garren mendean (nahi ezpada igan Aro Zaharreko
Oihenarten ausartzia, beti bere gogo-argitasunean, ezta hortakotz ttipiago, bereziki euskal literaturan.
Etxepareren andere beldurtuetarik bagaramatza aski urrun, beharbezalakotasunari hitzetan eta gauzetan laidorik gabe.